CCE kan helpen bij ernstig probleemgedrag

Redactioneel - 16-01-2017

Het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) biedt zorgverleners advies en ondersteuning als er sprake is van ernstig probleemgedrag bij cliënten met dementie of een andere stoornis of blijvende beperking. Dit is in de ouderenzorg veel minder bekend dan in de gehandicaptenzorg, jaarlijks worden er voor ouderen en mensen met dementie nog maar 250 consultaties aangevraagd.

Zorgorganisaties kunnen CCE ook inschakelen voor advies over het afbouwen vrijheidsbeperkende maatregelen en psychofarmaca bij probleemgedrag.

Aanvragen

Zorgverleners kunnen deze ondersteuning aanvragen, Maar ook cliënten, naasten en wettelijk vertegenwoordigers kunnen dat doen, bij voorkeur in samenspraak met zorgverleners. Voorwaarde is in ieder geval dat er professionele zorgverleners zijn betrokken bij de cliënt, bijvoorbeeld een gedragsdeskundige of gespecialiseerde arts. Het CCE gaat met de betrokkenen op zoek naar verklaringen voor het probleemgedrag en naar mogelijkheden om de situatie van de cliënt te verbeteren. Het CCE kan ook tijdelijk helpen bij de uitvoering ervan. Maar een consultatie is altijd tijdelijk en aanvullend op de bestaande zorgverlening.

Aan de consultaties zijn voor cliënten en zorginstellingen geen kosten verbonden.

Meerzorg

Sinds 2016 kunnen zorginstellingen in de ouderenzorg bij het Zorgkantoor ook zogeheten Meerzorg aanvragen. In de gehandicaptenzorg kon dat al langer. Het Zorgkantoor neemt hier een besluit over na inhoudelijk advies van het CCE. Meerzorg kan in de ouderenzorg worden aangevraagd voor cliënten die meer zorg nodig hebben dan vanuit het zorgzwaartepakket 7 bekostigd kan worden.

Anita Dortmans, coördinator bij het CCE: ‘Recent hadden we bijvoorbeeld een aanvraag voor een vrouw die in de instelling een CVA had gekregen en daarop ernstige psychiatrische problemen ontwikkelde. Die bewoonster had daardoor veel begeleiding nodig. Wij hebben de aanvraag voor Meerzorg toen getoetst. De uitkomst was dat deze vrouw nu tussen zeven en elf uur ’s ochtends één-op-één begeleiding krijgt. Als ze dag zo kan starten, gaat het de rest van de dag beter met haar.'

Op dit moment komen er uit de ouderenzorg nog weinig aanvragen, vertelt Anita Dortmans. 'De aanvraag wordt ervaren als een administratieve last. Daarnaast blijkt het voor betrokkenen in de ouderenzorg nog lastig om een plan van aanpak op te stellen dat een antwoord geeft op de vraag wat zij met Meerzorg willen bereiken. En dat is wel een vereiste. Het CCE stelt zich daarom nog soepel op bij de toetsing.' Meerzorg is van tijdelijke aard -in principe voor één jaar-, al kan er daarna wel verlenging worden aangevraagd. Het Zorgkantoor zal het CCE dan opnieuw verzoeken om de aanvraag inhoudelijk te toetsen.

Consulenten

De consulenten van het CCE zijn specialisten zoals psychologen, artsen, verpleegkundigen en psychiaters. Zij zijn niet in dienst van het CCE, maar worden tijdelijk ingeschakeld op basis van hun deskundigheid. In welke situatie wordt gekeken welke deskundigheid nodig is. De adviseurs zijn onafhankelijk, komen van buiten de betrokken instelling en kunnen met een frisse en brede blik naar vastgelopen situaties en het probleemgedrag van de cliënt in zijn context kijken. Als de zorgverleners en familie weer zelf voldoende mogelijkheden hebben om de kwaliteit van leven van de cliënt te verbeteren of op peil te houden, eindigt de betrokkenheid van het CCE.

Visie en aanpak

Hoe kijkt het CCE naar probleemgedrag, en hoe gaat ze daar mee om? De oorzaken van probleemgedrag kunnen heel divers zijn, legt Anita Dortmans uit. Zo kunnen psychologische problemen van de cliënt een rol spelen, evenals biologische problemen, zoals doofheid of slecht kunnen zien. Verder speelt de omgeving altijd een rol. 'Dan gaat het om medewerkers, medebewoners en familielieden, maar ook om het gebouw en de inrichting. Vaak betreft het een combinatie van factoren. Daarnaast kijken wij naar de visie die de organisatie op probleemgedrag heeft en hoe bijvoorbeeld artsen en psychologen hierin samenwerken. Interne professionals betrekken we nauw bij het traject. We bekijken wat zij al hebben geprobeerd en sluiten bij hen aan, want zij moeten het uiteindelijk oppakken.'

Bron: ‘CCE wil een rol spelen in het verder professionaliseren van de ouderenzorg’, verslag van een coachingsbijeenkomst van Waardigheid en Trots, op 30 november in Utrecht.

Meer weten ?

• Bekijk de website van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE)  
• Bestel gratis het themanummer van CCE magazine: Onbegrepen gedrag bij dementie en NAH
•  Lees meer over de visie van het CCE op het toedienen van psychofarmaca/antipsychotica