Antidepressiva zinloos bij Alzheimer

Door: IDé Redactie - Redactioneel - 10-11-2011

Antidepressiva werken niet bij Alzheimer. Brits onderzoek toont dat aan. De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet van 30 juli 2011.

Het onderzoek
Gerenommeerde Britse wetenschappers onderzochten 326 mensen met de diagnose Alzheimer, afkomstig uit negen centra voor ouderenpsychiatrie. Alle deelnemers hadden langer dan vier weken een depressie met een score van 8 of hoger op de CSDD (Cornell scale for depression in dementia). Deze mensen werden willekeurig in drie groepen verdeeld; de ene groep kreeg het veel gebruikte antidepressivum Sertraline,  de ander het veelgebruikte antidepressivum Mirtazapine en de derde groep kreeg een nep-medicijn (placebo). Na 13 en na 39 weken werd onderzocht of de deelnemers minder last van depressie hadden, ook weer gemeten met de CSDD. De onderzoekers die de metingen deden wisten niet in welke groep deelnemers zaten (zgn. ‘blind’ onderzoek).

De onderzoeksuitkomst
In alle groepen nam de ernst van de depressie af, maar er was geen verschil tussen de placebo- en de Sertraline- of de Mirtazapinegroep. Met andere woorden: de antidepressiva  werkten niet. Wel kwamen in de antidepressiva-groepen meer en ernstigere bijwerkingen voor dan in de placebogroep.

Waarom dit onderzoek?
Mensen met Alzheimer of een andere vorm van dementie leiden vaak aan depressie. Hiervoor worden zij Groot Brittannië en Nederland vaak met een antidepressivum behandeld. Ook de Nederlandse CBO-richtlijn ‘Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie’ uit 2005 raadt het gebruik van antidepressiva aan. Nu is voor het eerst onderzocht of antidepressiva bij Alzheimer ook echt werken; dat was eerder niet gebeurd.

Consequenties voor de praktijk
Dit onderzoek richtte zich op de twee antidepressiva die in de ouderenzorg veel worden gebruikt en daar bewezen effectief zijn. Maar alleen niet bij Alzheimer dus, zol blijkt nu. Als deze normaliter effectieve middelen al niets doen bij Alzheimer, dan is van de overige SSRI's ook weinig te verwachten bij Alzheimer, zeggen deskundigen. In een reactie op deze onderzoeksresultaten zegt de Australische hoogleraar psychogeriatrie Henry Brodaty in The Lancet dat antidepressiva ánders werken bij Alzheimer door de hersenveranderingen die bij Alzheimer horen. Mogelijk is dat bij mensen met andere vormen van dementie weer anders, zegt hij. Brodaty raadt aan om depressie bij Alzheimer te bestrijden met psychosociale interventies en hierbij de hulp van omgeving en familie in te schakelen.

Bron:
Onderzoeksresultaten in The Lancet (samenvatting) 2011 Jul 30;378(9789):403-11
Commentaar onderzoeksresultaten in The Lancet. 2011 Jul 30;378(9789):375-76
Alzheimer stichting ISAO