Toolkit om depressie te bestrijden

Door Elly Duijf - 04-04-2009

Redelijk wat mensen met dementie hebben te maken met depressie en somberheid. In de Nederlandse verpleeghuizen geldt dit momenteel voor 19% van de bewoners met dementie. Maar daar is wat aan te doen, stelde het Nivel vast; zorgen dat ze dingen kunnen doen die ze prettig en zinvol vinden.

Nivel ontwikkelde een toolkit voor verzorgdenden in verpleeg- en verzorgingshuizen. Het bestaat uit een handig stappenplan met vragenlijsten waarmee je systematisch in kaart kunt brengen welke activiteiten de bewoner plezier kunnen bieden.

Zie hier de toolkit

Richtlijn
De toolkit is gebaseerd op een evidence based richtlijn die Nivel ontwikkelde samen met Verpleeghuis Waerthove in Sliedrecht. ‘Het begeleiden van mensen met dementie die depressief zijn’ (2004), heet hij. NIVEL-onderzoeker Renate Verkaik promoveert 20 april 2009 aan de Universiteit Utrecht op haar onderzoek naar de werking van deze richtlijn. In negen Nederlandse verpleeghuizen evalueerde zij de invoering, gebruik en effecten van de richtlijn. Dat deed ze samen met VUmc en Hogeschool INHolland.

Effectieve methode
Verzorgenden kunnen in de praktijk goed met de richtlijn overweg. Bewoners in verpleeghuizen waar gewerkt werd met de richtlijn werden in de meeste gevallen minder depressief. Verkaik: “We hebben zelfs aanwijzingen dat hoe succesvoller de richtlijn is ingevoerd, hoe meer bewoners daar baat bij hebben.” Verzorgenden leren om systematisch in kaart te brengen welke ‘plezierige’ activiteiten het best bij bewoners passen, zoals luisteren naar favoriete muziek of wandelen in de tuin. Verzorgenden grijpen bijvoorbeeld terug op hobby’s van vroeger. Daarbij moeten ze wel rekening houden met de beperkingen die een bewoner nu heeft.

De gewone fijne dingen …
Verkaik: “Het gaat vaak om hele kleine plezierige activiteiten, bijvoorbeeld samen zingen, een spelletje doen, nagels lakken... Maar ook dingen zoals samen naar het winkelcentrum of met een groepje naar het café, kunnen depressie bij dementie verminderen.

Veel verzorgenden zeggen ook dat het niet altijd veel tijd hoeft te kosten. Veel kan gewoon al tijdens de dagelijkse zorg. Soms kun je ook familie of vrijwilligers bij de activiteiten betrekken. Het gaat vooral om een andere insteek. Ben je bewust van wat een depressie voor een bewoner betekent en wat je daar als verzorgende aan kan doen.”

Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw binnen het programma ‘Verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen. Tussen weten en doen.’

Vind hier de richtlijn ‘ Het begeleiden van mensen met dementia die depressief zijn. Richtlijn voor verzorgenden. NIVEL; Verpleeghuis Waerthove. Utrecht: NIVEL, 2004

Zie hier de toolkit.

Bron: www.nivel.nl