'DCM biedt nu ook ondersteuning thuis'
Door Fetsje Dantuma Haakma, DCM trainer - Ingezonden - 02-05-2013
DCM (voluit Dementia Care Mapping) is een observatiemethode die de mate van welbevinden en de interacties van mensen met dementie en hun omgeving in kaart brengt. Deze uitkomsten worden gebruikt om medewerkers en mantelzorgers te ondersteunen om persoonsgericht zorg te verlenen en verbeteringen te realiseren. Nu ook met succes toegepast in de thuissituatie.
De methode
De geschoolde medewerker zit een aantal uren in een hoekje van de huiskamer ‘als een vlieg aan de muur’ en maakt gebruik van een speciaal ontwikkeld formulier. Daarop wordt gedurende het thuiszorgbezoek elke twee minuten aantekeningen gemaakt over hoe een cliënt zijn tijd doorbrengt, hoe hij zich voelt en hoe actief of passief de cliënt is. Hiervoor worden coderingen in de vorm van letters en cijfers gebruikt. Bovendien wordt gekeken naar de interactie tussen cliënt en medewerker. Wordt tegemoet gekomen aan behoeften van mensen met dementie? Daarnaast wordt tijdens de observatie genoteerd wat er zoal verder gebeurt.
Resultaten
De beschikbare gegevens worden in een computerprogramma verwerkt tot bruikbare informatie. Duidelijk wordt dan bijvoorbeeld waardoor een cliënt actiever wordt, hoe de cliënt reageert op een bepaalde interactie van een medewerker etc. Met andere woorden: de gegevens uit de observatie geven inzicht in het welbevinden van de cliënt. Uit de resultaten volgen actiepunten. Een volgende observatie maakt duidelijk of de actiepunten doorgevoerd zijn.
Praktijkvoorbeeld:
Een DCM-medewerker merkt tijdens een observatie op, dat het tempo van de medewerker bij wassen en praten voor de cliënt te hoog ligt waardoor de cliënt tegenwerkt. Dit wordt na afloop met de medewerker en algemeen in een teamoverleg besproken. Medewerkers leggen de cliënt nu rustig uit wat er gaat gebeuren en doen de handelingen van wassen een aankleden voor zodat de cliënt het begrijpt en zichzelf kan wassen met aanwijzingen.
Simpel voorbeeld dat misschien ook zonder DCM opgelost hadden kunnen worden. Maar dan moeten we anders leren kijken naar mensen met dementie en hun leefwereld. Ons meer bewust zijn van hun unieke behoeften en dat stapje extra zetten om hierin te kunnen voldoen. Daar is DCM een prachtig, praktisch hulpmiddel voor omdat het de beleving van mensen met dementie scherp stelt.
Intra- en extramuraal
Na enkele jaren ervaring in Nederlandse verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen, is de methode nu ook getest in de thuissituatie. Deze studie vond samen met het UMC Groningen plaats binnen Thuiszorg de Friese Wouden in de gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen. De conclusie is dat de methode ook in de thuiszorg acceptabel en bruikbaar is. In oktober 2013 wordt de eerste basiscursus DCM Ondersteuning Thuis in Utrecht gegeven!
DCM Nederland
DCM is ontwikkeld door leden van de Bradford Dementia Group in Engeland (Brooker&Surr, 2004). DCM wordt steeds verder verfijnd en wordt nu al toegepast in ruim twintig landen over de hele wereld, zoals Amerika, Australië en Japan, maar ook in Duitsland en Denemarken. De Friese Wouden haalde de methode naar Nederland en richtte DCM Nederland op, die sinds 2009 beschikt over trainers die opgeleid zijn aan de Universiteit van Bradford. Vanuit DCM Nederland worden cursussen aangeboden waarin medewerkers kunnen leren werken met de observatiemethode en worden ondersteund bij het implementeren van DCM binnen de eigen organisatie.
Zie hier hoe de DCM methode werkt (film Bradford University)