Onvrijwillige zorg thuis mag, máár..

Redactioneel - 16-08-2018

Op 13 juli stuurde de minister aan de Kamer het concept voor enkele aanvullingen van de Wet zorg en dwang. Onvrijwillige zorg mag hierin ook thuis (inclusief fixatie en insluiting), maar het is daar wel gebonden aan de nodige extra zorgvuldigheidseisen.

Aanpassingen Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang (Wzd) is in januari aangenomen door de Eerste Kamer. Vóór de inwerkingtreding komen er nog enkele aanpassingen en aanvullingen. Zo staat de wet onvrijwillige zorg nu alleen nog toe in woonzorgcentra. Maar per AMvB wordt geregeld dat onvrijwillige zorg ook in de ‘ambulante zorg’ is toegestaan: in de thuissituatie en in woon-zorgcomplexen die volgens een ‘thuiszorgmodel’ werken

Ambulante onvrijwillige zorg

In het AMvB-concept van 13 juli wordt bepaald dat onvrijwillige zorg ook in de ambulante zorg mag: onder dezelfde regels, maar wel met extra zorgvuldigheidseisen. Deze eisen zijn dat in het multidisciplinaire zorgplanoverleg wordt gewogen of thuis (i.c. de thuiszorgachtige zorglocatie) nog geschikt is voor de noodzakelijke zorg. En als voor ambulante OVZ wordt gekozen moet worden besproken en vastgelegd:

• Op welke wijze bij de uitvoering van de onvrijwillige zorg toezicht wordt gehouden op de veiligheid van de cliënt 
• Hoeveel zorgverleners erbij aanwezig moeten zijn 
• Hoe geregeld is dat een ter zake deskundige zorgverlener voor de cliënt of diens naasten bereikbaar is voor vragen n.a.v. de onvrijwillige zorg 

Verder schrijft het ontwerp voor dat de zorginstelling haar beleid vastlegt:

• Met betrekking tot bovenstaande aspecten
• Hoe gewogen wordt of ambulante onvrijwillige zorg voorkeur heeft boven opname in een woonzorgcentrum
• Hoe wordt omgegaan met fysiek verzet van de cliënt
• Hoe grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners wordt voorkomen

Onvrijwillige zorg door naasten

In de toelichting wordt erop gewezen dat de zorgaanbieder verantwoordelijk is voor de (onvrijwillige) zorg in het zorgplan, ook als die door naasten wordt gegeven. En dat dit betekent dat de zorgaanbieder zich ervan moet vergewissen dat de persoon aan wie onvrijwillige zorg wordt overgelaten in staat is die taak uit te oefenen en de consequenties goed kan overzien.

Niet verplicht

Onvrijwillige zorg is voor de cliënt(vertegenwoordiger) geen afdwingbaar recht. En in de toelichting suggereert het ministerie aan zorginstellingen om voorzichtig te beginnen met onvrijwillige zorg thuis en er al doende ervaring mee op te doen. 

Meer aanvullingen

In de concept AMvB staan ook de deskundigheidseisen voor zorgverleners die beslissen en adviseren over onvrijwillige zorg, en nadere bepalingen m.b.t. cliëntenvertrouwenspersonen, de klachtencommissie en gegevensverwerking. Hier vindt u ‘de ontwerpbesluiten gedwongen zorg’ die de minister op 13 juli 2018 naar de Tweede en Eerste Kamer stuurde. 

Alle hoofdpunten op een rij

IDé zette de hoofdpunten van de Wet zorg en dwang en de te verwachten aanpassingen op een rij, met bronnen voor meer informatie. Lees hier de laatste versie van het artikel.