Hoe ontwerp ik een fijne tuin? (2)
Door: Marielle ten Veldhuis - Redactioneel - 25-08-2008
Lekker buiten zijn en genieten van de zon. Dat willen bewoners van een verpleeghuis ook. Dus moet er een tuin zijn. Maar hoe ziet zo'n tuin er uit? Lees in dit Amerikaanse onderzoek waar je op kunt letten bij het ontwerpen van een gezamenlijke tuin.
Het doel
Dit onderzoek laat zien welke criteria meespelen bij het ontwerp van de gezamenlijke tuin. Hoe zien verschillende tuinen er uit en wat is het effect op bewoners? De resultaten bieden een richtlijn voor het ontwerpen van tuinen bij verpleeghuizen.
Resultaten & conclusie
Effect
Driekwart van de ondervraagden ervaart de tuin als erg nuttig. Tuinbezoekjes hebben een gunstig effect op de bewoners. Bij mensen met een cognitieve beperking komt dit effect door: sport en oefeningen, tuinieren, het prieel, daglicht, de speeltuin, de tuinset en makkelijke toegang tot de badkamer, zodat mensen naar het toilet kunnen. Bij dwalende bewoners zorgen fysieke therapie, sport en oefening, tuinieren, oriëntatie, het prieel, tralies, opslagruimtes, de speeltuin en de makkelijke toegang tot de fontein voor het gunstige effect.
Bereikbaarheid
Zestig procent van de tuinen is altijd open. De andere verpleeghuizen hebben flexibele openingstijden voor de tuin.
Een kwart van de ondervraagden zegt dat de tuin goed bereikbaar is voor de bewoners. 23 Procent vind dat de bewoners begeleiding nodig hebben. 38 Procent kiest voor een combinatie van deze twee mogelijkheden.
Omheining
De tuin wordt vaak als binnenplaats gezien. Alle verpleeghuizen hebben een omheining om de tuin, zoals schuttingen, gebouwen, hekken, bosjes of heggen. De omheining is meestal ook het uitzicht vanuit de tuin.
Zon en schaduw
De helft van de tuinen heeft de hele dag zon. De andere helft heeft afwisselend zon en schaduw. Bijna geen enkel verpleeghuis heeft de tuin de hele dag in de schaduw liggen. De parasol wordt het meest genoemd als bescherming tegen de zon. 18 Procent van de ondervraagden noemt bomen als bescherming.
Voorzieningen in de tuin
Wandelpaden zijn in elke tuin aanwezig. Ook zijn er vaak bomen, bloemen, vogelhuisjes, picknicktafels, bankjes en tuinsets. Water is slechts bij 15 procent van de tuinen aanwezig. In één derde van de tuinen leven huisdieren. Verpleeghuizen zien de tuinset, het prieel, de picknicktafel, de bomen en de bloemen als essentieel. 19 Procent wil meer tuinsets, vogelhuisjes en bomen, verhoogde tuinen voor rolstoelen en een makkelijk bereikbare fontein.
Activiteiten
Activiteiten in de tuin zijn: gezamenlijk en individueel tuinieren, sport en oefeningen, feestjes vieren en eten.
Veiligheid
De veiligheid van de bewoners kan in gevaar komen door betonnen paden, tuinsets, schuttingen, verhoogde tuinen en bloemen. Dit ervaart 60 procent van de verpleeghuizen. De helft van de verpleeghuizen heeft problemen gehad met de tuin door ontbrekende veiligheid en insectensteken. Belangrijkste veiligheidsmaatregel is hierbij het begeleiden van bewoners. Opvallend is dat 11 procent van de verpleeghuizen helemaal geen veiligheidsmaatregelen treft. Slechts 5 procent ziet het omheinen van tuinen als veiligheidsmaatregel. Een hulpmiddel dat weinig wordt gebruikt, is het toezicht houden via monitors. Dit biedt veiligheid en vergroot de onafhankelijkheid van bewoners.
Bezoekers
Ruim 80 procent van de tuinen wordt bezocht door bewoners, personeel, familie, bezoek en vrijwilligers. Het meeste bezoek komt in de zomer. Meer dan de helft vindt dat de tuinen niet optimaal worden benut. Als redenen worden genoemd: het weer, de bereikbaarheid, elementen in de tuin, toezicht en een tekort aan personeel.
Voor wie bedoeld?
85 Procent van de tuinen is ontworpen voor bewoners met een cognitieve beperking, 77 procent voor bewoners die dwalen.
Details van het onderzoek
672 Verpleeghuizen met tuin zijn uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek.Zij ontvingen een vragenlijst. Bij 15 procent van de verpleeghuizen vond een telefonisch interview plaats. 320 Vragenlijsten zijn uiteindelijk ingevuld. De vragenlijst bestond uit zowel gesloten als open vragen. Vragen waren gebaseerd op eerder onderzoek, discussies met architecten en gebruikers van buitenruimtes. Aan bod kwamen:
− eigenschappen van het verpleeghuis, bijvoorbeeld het aantal bedden;
− eigenschappen van de tuin, bijvoorbeeld de grootte;
− activiteiten en elementen in de tuin;
− beperkingen van de tuin;
− effecten voor de bewoners van het verpleeghuis door de tuin.
Beperkingen van deze studie
Alleen speciale zorginstellingen zijn ondervraagd. Ook waren maar de helft van de vragenlijsten ingevuld.
Bron
‘Outdoor wandering parks for persons with dementia: a survey of characteristics and use.’
J. Cohen - Mansfield and P. Werner.
Alzheimer disease and associated disorders. Volume 13, 1999.
Eindredactie: Naomi Aanstoot
Andere artikelen in deze serie van drie: