Hoe ontwerp ik een fijne tuin? (1)
Door: Mariëlle ten Veldhuis, - Redactioneel - 01-08-2008
In Canada staat een verpleeghuis dat maar liefst acht ‘therapeutische’ tuinen heeft ontworpen. Hoe ervaren de bewoners deze tuinen? Dat is onderzocht en levert nuttige tips op.
Tips voor een prettige tuin
- De tuin moet vrij toegankelijk zijn. Zorg dus voor deuren die automatisch open gaan.
- Zorg voor duidelijke richtingaanwijzingen, zodat iedereen de tuin kan vinden.
- Maak open plekken in de tuin voor picknicks (en tuinieren).
- Zorg ervoor dat mensen kunnen tuinieren.
- Genoeg schaduw en bescherming tegen wind.
- Paden voor rolstoelen.
- Zorg voor leuningen, zodat bewoners zich kunnen vasthouden.
- Zorg voor gekleurde paden, om staren te verminderen.
- Leg verhoogde tuinbedden aan.
- Zorg voor niet – giftige planten.
- Moedig personeel en vrijwilligers aan de tuinen te bezoeken (met de bewoners).
- Evalueer regelmatig of de tuinen nog voldoen aan de verwachtingen.
Wat is de functie van een therapeutische tuin?
In het onderzochte verpleeghuis in Canada zijn de tuinen aan de hand van vijf doelen ontworpen:
- Veilige omgeving.
- Een plek voor reflectie.
- Een plek om uit te rusten.
- Sociale contacten met anderen.
- Een plek om te tuinieren.
Resultaten & conclusies
Wat vinden de bezoekers van de tuinen?
Bijna alle proefpersonen vinden de tuin een prettige plek. 83 Procent, waaronder ook veel familieleden, heeft minimaal één van de acht tuinen bezocht. Met 80 procent is de ruime meerderheid het ermee eens dat bijna alle doelen van de tuin zijn bereikt - behalve de mogelijkheid tot tuinieren.
Veilig en toegankelijk?
Als we kijken naar de wat specifiekere elementen van de tuin, zijn de meningen verdeeld. 70 Procent vindt de tuin goed toegankelijk voor rolstoelen en 65 procent ervaart de leuningen en tuinbedden als veilig. Anderen vrezen dat bewoners vast komen te zitten tussen de leuningen. Ook het water, dat door de architect voor plezier en uitzicht is ontworpen, is volgens sommigen gevaarlijk.
Maar een kleine 16 procent is het erover eens dat er genoeg schaduw is in de tuinen. Dit komt waarschijnlijk omdat de bomen nog jong en klein zijn ten tijde van het onderzoek. Het personeel is nog het meest sceptisch over de elementen in de tuin.
Wordt er gebruik gemaakt van de tuinen?
Niet alle bewoners gebruiken de faciliteiten van de tuinen. Een tekort aan personeel wordt als oorzaak genoemd. Er is te weinig stimulans om de tuinen te bezoeken. Sommigen vinden de tuin te weinig toegankelijk: er zijn geen deuren die automatisch open gaan en richtingaanwijzers ontbreken.
Hoe gaat het nu?
Na dit onderzoek zijn er een aantal aanpassingen gedaan. Zo zijn er automatische deuren geplaatst. En in de tuin is nu een open ruimte om te picknicken en te tuinieren. Een onbedoeld positief effect was dat de tuinen weer onder de aandacht kwamen bij mensen in het verpleeghuis.
Details van het onderzoek
Wie deden mee?
Aan deze studie in een Canadees verpleeghuis deden personeelsleden, vrijwilligers, bewoners en hun familie mee. De bewoners waren mensen met de ziekte van Alzheimer die nog vaardig genoeg waren om mee te doen. In totaal vulden 190 van de 750 mensen een vragenlijst in. Bij de bewoners werd een interview afgenomen.
Waar is op gelet?
Tijdens het onderzoeken van de specifiekere elementen in deze tuinen is gelet op paden voor rolstoelen; gekleurde paden om staren te verminderen; leuningen;
verhoogde tuinbedden; niet - giftige planten; bescherming tegen zon en wind.
Beperking
Nadelig is dat de studie plaatsvond in de winter, een jaargetijde waarin het vaak minder aanlokkelijk is om naar buiten te gaan. Ook is het onderzoek alleen gebaseerd op mensen die de vragenlijst terug stuurden, waardoor een selecte groep ontstaat.
Tenslotte: de tuin is niet getest op de privacy van bewoners.
Bron
‘Evaluating the effect of therapeutic gardens.’ Y. Heath. American journal of Alzheimer’s disease and other dementias, 2004.
Andere artikelen in deze serie van drie: