Zorgboerderij: activerend alternatief voor reguliere dagbesteding

Redactioneel - 04-02-2015

Een factsheet van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, bestemd voor alle belanghebbenden in de dementiezorg, wijst op het belang van diversiteit in dagbesteding. Niet iedereen vindt het aangenaam om in groepsverband sociale activiteiten als dansen en spelletjes te doen. Op een zorgboerderij kun je actief aan de slag met nuttige bezigheden. Vooral voor mannen voorziet dat in een behoefte. 

Waardevol

Het nut van dagbesteding voor mensen met dementie staat buiten kijf. Na de diagnose woont iemand met dementie gemiddeld 7,5 jaar thuis. Dagbesteding is dan belangrijk voor de sociale contacten en het iets om handen hebben. Dagbesteding is ook waardevol voor de mantelzorgers: zij krijgen daardoor weer ruimte om in de maatschappij mee te doen en het helpt hen om de zorg langer en beter vol te houden. 

De factsheet van het RIVM rapporteert uitgebreid over een onderzoek naar ervaringen met dagbesteding onder 50 koppels van thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers. 21 personen daarvan namen deel aan dagbesteding op een zorgboerderij, 12 stonden op een wachtlijst voor dagbesteding op een zorgboerderij en 17 personen namen deel aan dagbesteding in een reguliere zorginstelling. 

Rekening houden met het individu

Mantelzorgers van 'reguliere' bezoekersgroep kiezen de plaats van de dagbesteding vaak op grond van afstand of op aanraden van een zorgprofessional. De voorkeuren, mogelijkheden en beperkingen van hun naaste voor wie ze kiezen spelen daarbij nauwelijks een rol. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers in reguliere dagbesteding is 85 jaar en de verhouding mannen/vrouwen is 47 om 53 procent. 

Bij bezoekersgroep van dagbesteding in een zorgboerderij ligt dat anders: daar is meestal een bewuste keus gemaakt. De mantelzorgers en/of bezoekers van die groep hebben geen zin in 'gewone' dagbesteding vanwege de setting of omdat de aangeboden activiteiten niet passen bij de persoonlijke interesses. 'Buiten' en 'actief' zijn sleutelwoorden hier. 85 procent van de bezoekers zijn dan ook mannen, met een gemiddelde leeftijd van 73 jaar.

Aanbevelingen

De factsheet geeft een aantal conclusies en aanbevelingen:

Voor gemeenten: 

1. Dagbestedingsprojecten voor mensen met dementie dragen bij aan de ontlasting van mantelzorgers. Hiermee kunnen zij de zorg langer volhouden.

2. Draag zorg voor diversiteit in het aanbod van dagbesteding, want de behoeften van de vragers zijn ook divers.

3. Dagbesteding in zorgboerderijen sluit aan bij de behoeften van een zekere groep; bezoekers van deze vorm voelen zich nuttig door de activiteiten.

Voor zorgaanbieders:

4. Zoek voor de cliënt een dagbestedingsproject dat aansluit bij diens behoeften.

5. Als in de gemeente geen zorgboerderijen te verwerkelijken zijn, zou er gekeken kunnen worden of elementen uit het zorgboerderij-aanbod overgenomen kunnen worden, zoals buitenactiviteiten, dieren, natuur, zinvol bezig zijn.

6. Creëer voor mensen met dementie en hun mantelzorgers een overzicht van het aanbod in de regio.

Voor zorgboerderijen:

7. Zoek  aansluiting bij regionale dementienetwerken om je zichtbaarheid te verhogen.

Bron:

Factsheet 'Dagbesteding op zorgboerderijen: de onderscheidende waarden voor mensen met dementie en hun mantelzorgers'