Gezond eten belangrijk bij beginnende Alzheimer

Door: Marielle ten Veldhuis en Elly Duijf - Redactioneel - 22-07-2008

Gezonde voeding moet aandacht krijgen bij alle ouderen, maar zéker bij beginnende Alzheimer. Al vroeg in het ziekteproces ligt ondervoeding op de loer. Dat blijkt uit een recent Canadees onderzoek.

Wat was het doel?
Welke veranderingen treden op in het dieet en de voedingsstatus van ouderen met beginnende Alzheimer? Dat wilden de onderzoekers weten. Gezond eten is immers belangrijk voor je lichaam, geest, verstand en geheugen.

Resultaten
Ondervoeding
Het onderzoek maakt duidelijk dat ondervoeding al vroeg in het ziekteproces van Alzheimer optreedt. Ook bij gezonde ouderen is een tekort aan sommige voedingsstoffen niet ongewoon. Dit zijn onder andere vitamine D, zink, magnesium, ijzer, foliumzuur, vitamine B-6 en B-12, voedingsvezels en vloeistoffen. In de Alzheimergroep is er voor álle voedingsstoffen sprake van een veel te kleine hoeveelheid. Dit verschilt aanzienlijk en opvallend met de controlegroep - en is daarom waarschijnlijk toe te schrijven aan hun ziektebeeld.

Groot risico
Ouderen met Alzheimer krijgen door hun eetpatroon minder belangrijke voedingsstoffen binnen dan de gezonde ouderen. Zonder de supplementen die veel mensen in de Alzheimergroep op medisch voorschrift innamen, kregen ze niet alleen te weinig binnen van de belangrijke voedingsstoffen voor cognitieve gezondheid (het verstand en geheugen), maar van alle voedingsstoffen die zijn meegenomen in dit onderzoek. Bij de gezonde ouderen loopt 33 tot 47 procent een gemiddeld gezondheidsrisico als gevolg van hun eetgedrag. Bij de Alzheimergroep loopt 52 tot 67 procent een gemiddeld risico en 19 tot 21 procent loopt zelfs een groot risico! Dit, terwijl bij de gezonde ouderen niemand een groot risico loopt.

Aandacht
Kijkend naar voedingsstoffen die bijdragen aan het verstand en geheugen, was de inname in de Alzheimergroep te laag, óók met de supplementen die zij op medisch voorschrift innamen. Bij de gezonde ouderen was de inname hoger, maar toch kwamen tekorten soms voor.
Hoewel de onderzoeksgroep te klein was om representatief te zijn en het onderzoek niet geblindeerd is gedaan, kun je toch concluderen dat voeding aandacht moet krijgen bij alle ouderen, maar zeker direct na de constatering van Alzheimer.

Details over het onderzoek
Hoe is het aangepakt?
De onderzoekers vergeleken gedurende een jaar het eetgedrag van mensen in een vroeg stadium van Alzheimer met dat van ouderen met gezonde cognitieve functies. Ze keken vooral naar de inname van voedingsstoffen die een belangrijke rol spelen bij gezond ouder worden en cognitie. Voedingsstoffen die voornamelijk belangrijk zijn voor cognitieve gezondheid zijn vitamine C en E, beta-carotene, vitamine B-12 en B-6, voedingsvezels, foliumzuur, calcium, vitamine D, vitamine K, Zink en n-3 vetzuren. Andere voedingsstoffen die meegenomen zijn in het onderzoek zijn onder andere calorieën, proteïnen, vet, n-6 vetzuren, thiamine, vitamine A, ijzer en zink.

Onderzoeksgroep
De onderzoeksgroep bestond uit zeventig 65-plussers, waarvan de helft beginnende Alzheimer had en de andere helft niet. Beide groepen hadden in het jaar voorafgaand aan het onderzoek niet te maken met opvallend gewichtverlies of een ziekte die een effect kon hebben op het eetgedrag. Naast het eetgedrag werd gekeken naar de cognitieve gesteldheid, gezondheid, thuissituatie, opleiding en fysieke activiteit van de proefpersonen.

Selectie proefpersonen
De proefpersonen met Alzheimer werden geselecteerd uit geheugenklinieken in Montreal. Veel van hen woonden bij de selectie nog thuis met een actieve verzorger. De fase van de dementie werd vastgesteld met de MMSE. Van de 35 proefpersonen met Alzheimer waren aan het eind van het onderzoek 26 over, omdat zij afhaakten of kwamen te overlijden.

Tenslotte
De Elderly Nutrition Screening Tool vormde de standaard met betrekking tot voeding en het meetinstrument voor de gezondheidsrisico’s als gevolg van eetgedrag.
Het eetgedrag en de gezondheid werden door de proefpersonen en hun verzorgers in een dagboek gerapporteerd. In het onderzoek zijn de uitkomsten gecorrigeerd voor verschillen tussen de proefpersonen.

Bron
'Poor Nutrient Intakes during 1-Year Follow-Up with Community-Dwelling Older Adults with Early-Sage Alzheimer Dementia Compared to Cognitively Intact Matched Controls.' B. Shatenstein, M. Kergoat en I. Reid. American Dietetic Association. Volume 107, 2007.