Aquarium met vissen: goed voor de eetlust

Door Eline Brekelmans - Redactioneel - 13-08-2009

Verzorgingshuis, schaf een aquarium aan! Want het is geen fabeltje: ouderen met Alzheimer gaan heus beter eten als er een aquarium met vissen in de eetzaal staat. Dat hebben Amerikaanse onderzoekers ontdekt.
Gewichtsverlies en Alzheimer gaan vaak samen. Dit komt waarschijnlijk omdat mensen met Alzheimer weinig eten. Kan de leefomgeving ervoor zorgen dat ze weer meer gaan eten? Gaan zij meer eten door de aanwezigheid van een aquarium met vissen? Dat wilden de Amerikaanse onderzoekers weten.

Poster van een oceaan
De ouderen met Alzheimer waren geïnteresseerd in de aquariums. Door de aanwezigheid van de aquariums waren ze alerter en hadden meer aandacht. Dit zorgde ervoor dat ze meer gingen eten en hun gewicht toenam. Om te kijken of dit kwam door de aquariums zelf of door de verandering in de omgeving, is er gebruik gemaakt van een controlegroep. Bij deze groep werd er geen aquarium in de eetzaal geplaatst, maar een poster van een oceaan opgehangen. De mensen uit deze controlegroep gingen niet meer eten.

Voordelen
De onderzoekers sommen allerlei voordelen op. Voldoende eten zorgt voor een betere kwaliteit van leven. Uit eerder onderzoek bleek dat meer eten ervoor zorgt dat mensen met Alzheimer minder vaak vallen. Ook voorkomt het huidinfecties, zweren, en ontstekingsreacties van het lichaam op bacteriën.
Dat de ouderen meer gaan eten, is ook prettig voor henzelf. Eten zorgt voor verschillende smaken en ‘texturen’: hoe het eten aanvoelt. Hard, zacht, korrelig. Dit stimuleert het zintuiglijke systeem (proeven, ruiken, voelen). Als de bewoners meer eten, profiteren ze van de voedingswaarde én zintuiglijke prikkelingen. Nog een plusje: je hoeft geen eten meer weg te gooien. En het is goedkoper, want de beter etende ouderen hebben geen of minder voedingssupplementen nodig, zoals vitaminen of proteïnen.

Katten en konijnen
Er is nog een voordeel van het plaatsen van aquariums. Tot nu toe was er vooral onderzoek gedaan naar het gebruik van honden, katten en konijnen. Deze dieren vragen de nodige zorg en soms ook extra toezicht. Aquariums daarentegen kunnen veilig worden gebruikt en hebben weinig aandacht nodig van het personeel.

Details over het onderzoek
In totaal namen er 62 ouderen met Alzheimer deel aan de studie. Het waren bewoners van drie afdelingen uit verzorgingshuizen in Indiana, de Verenigde Staten. Het lichaamsgewicht van de bewoners werd gedurende de drie maanden voordat de aquariums waren geplaatst gemeten, en ook tijdens de vier maanden dat de aquariums in de verzorgingshuizen stonden. Het eten werd voor en na de maaltijden gewogen om te kijken hoeveel er was gegeten.

Speciale aquariums
De aquariums waren speciaal ontwikkeld voor mensen met dementie. De aquariums hadden sloten om de vissen en de bewoners te beschermen. In elk aquarium zaten acht grote, gekleurde vissen. De aquariums werden op ooghoogte geplaatst, zodat ze makkelijk waren te zien. Ten slotte was er een speciaal ontworpen achtergrondlicht, zodat bewoners die slecht konden zien ook naar de vissen konden kijken.

Beperkingen
De studie is verricht op mensen met Alzheimer. Er is niet gekeken naar de aanwezigheid van andere vormen van dementie. Het zou namelijk kunnen dat sommige bewoners een combinatie hadden van verschillende vormen van dementie. Ten slotte is er gekeken naar hoeveel er werd gegeten, maar niet naar de kwaliteit van het eten.

Bron
Animal assisted therapy and nutrition in Alzheimer’s Disease
Nancy E. Edwards, Alab M. Beck
Western journal of nursing research, Verenigde Staten 2002