Bestaat het anti-Alzheimer dieet?

Door Stella Braam - Redactioneel - 14-04-2009

Vitamines, drankjes en voedsel om Alzheimer te voorkómen of af te remmen, het lijkt een veelbelovende markt te worden. Maar is het wel zo veelbelovend? IDé dook ontnuchterende onderzoeken op en legde deze voor aan professor dr. Philip Scheltens. Laat u ontnuchteren - hoewel niet álles onzin is.

Philip Scheltens is hoogleraar Cognitieve Neurologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en directeur van het Alzheimercentrum VUmc; tevens medisch hoofd zorgeenheid polikliniek Neurologie/Neurochirurgie/PCD, VUmc.

1. Vitamines B helpen Alzheimer niet af te remmen.
Aan vitamine B wordt een Alzheimer - remmende werking toegeschreven. Maar vitamine B11, B6 en B12 hebben geen effect bij mensen met dementie. Dat blijkt uit een studie in de Verenigde Staten. Er is nog hoop als het gaat om vitamine B3. In 2008 bracht de Engelse BBC nieuws over vitamine B3, ook wel nicotinamide genoemd (in vlees, vis, bonen, granen en aardappels). Uit een experiment met muizen die vitamine B3 toegediend kregen, bleek onder meer dat bepaalde eiwitafzettingen in de hersenen, kenmerkend voor Alzheimer, afnamen. Het experiment wordt nu uitgevoerd bij mensen.  Maar, zegt Philip Scheltens: ‘Verwacht er niet teveel van. Als er een tekort is, moet je het aanvullen, maar teveel van het goede is niet per se goed voor het geheugen!’

2. Ook vitamine E heeft niet het gedroomde effect.
Vitamine E dan? Helaas, ook vitamine E remt het ziekteproces niet af, volgens onderzoek.
Philip Scheltens hierover: ‘Vitamine E remt het ziekteproces alleen af in héle hoge doseringen, maar die zijn slecht voor je hart en in Nederland bovendien onbetaalbaar.’

3. Omega -3 vetzuren: tegenstrijdige berichten.
De Amerikaanse professor Fernando Gómez-Pinilla bekeek en beoordeelde meer dan 160 onderzoeken op het terrein van de invloed van voeding op het ontstaan van dementie. Eén van zijn conclusies luidt dat Omega -3 vetzuren, die onder meer voorkomen in Kiwi, walnoten en zalm, aan te raden zijn om het brein gezond te houden. Om optimaal resultaat te bereiken, moet dit gezonde eten gecombineerd worden met voldoende beweging en slaap, aldus deze professor. Maar uit een ander onderzoek zou juist blijken dat visolie, een belangrijke bron van omega-3 vetzuren, het gedroomde wondermiddel niet is. Volgens Philip Scheltens zijn er inderdaad tegenstrijdige berichten over de werking van Omega – 3 vetzuren om je brein op peil te houden. ‘Waarschijnlijk gaat het juist om bepaalde combinaties van Omega- 3 vetzuren en vitamines die een goed effect hebben; dit wordt momenteel wereldwijd onderzocht.’ Nog even afwachten dus.

4. Mediterraan dieet helpt Alzheimer te voorkomen.
Een Mediterrane eetstijl vermindert het risico op Alzheimer met zo’n 40 procent. Dat zeggen wetenschappers van de Amerikaanse Columbia Universiteit.
Gedurende vier jaar werden 2258 oudere proefpersonen gevolgd. Een deel at Mediterraans (veel groente, salades, fruit, vis, olijfolie, weinig zuivel en op een glaasje rode wijn na, weinig alcohol), een deel niet of minder. Hoe strenger de deelnemers zich aan de Mediterrane eetstijl hielden, hoe sterker het risico op Alzheimer verminderde. En het blijkt ook nog eens goed voor de slanke lijn. Philip Scheltens zegt hierover: ‘Een Mediterraan dieet is zeker gunstig om het risico op Alzheimer te verminderen. Het bijzondere van deze studies is dat het niet uitmaakt waar iemand woont! Een Mediterraan dieet, en hierin zijn voornamelijk de olijfolie en de tomaten van belang, lijkt inderdaad tot gezonder ouder worden te leiden. Niet voor niets worden mensen in zuid - Italië het oudste van de hele wereld.’

5. Koffie om Alzheimer te voorkomen, is een fabeltje.
Er is recent onderzoek uit Finland en Zweden naar de invloed van koffie op het voorkómen van Alzheimer. De onderzoekers denken dat drie tot vijf koppen koffie per dag voor mensen van 45-59 jaar het risico op Alzheimer kan verminderen. Dit onderzoek is echter omstreden, en ook Philip Scheltens zegt: ‘Koffie against Alzheimer is een fabeltje.’

6. Dikke mensen: méér kans op Alzheimer.
Een caloriearm dieet is goed voor het geheugen, zeggen wetenschappers van de universiteit van München. Je kunt het ook omdraaien: wie veel vet fast food tot zich neemt, lijkt het risico op Alzheimer te vergroten, aldus onderzoek in Zweden.
Philip Scheltens: ‘Met overgewicht loop je absoluut meer risico op Alzheimer, daar is voldoende bewijs voor. Helpt afvallen dan ook? Daar is voorlopig geen bewijs voor.’

7. De schijf van vijf is zo gek nog niet.
Met de wetenscha p van nu ziet het anti – Alzheimer dieet er zó uit: ga niet te vaak uit snacken. Let op uw gewicht. Eigenlijk is de schijf van Vijf  zo gek nog niet! Dat vindt ook Philip Scheltens. De vijf regels van de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum zijn: eet gevarieerd, niet te veel en beweeg, gebruik minder verzadigd vet, eet volop groente, fruit en brood en ga veilig met voedsel om. Een vakantie in Zuid – Italië kan natuurlijk ook geen kwaad…en niet te vergeten: goed kauwen, want dat is goed voor het geheugen. Zie het interview op deze site met Erik Scherder en: Kauwen en dementie, wat is het verband?

Recepten snel en gezond koken
Op zoek is naar snelle lekkere gezonde recepten? Op de site van het Voedingscentrum staan weekmenu's en een receptenzoeker.