Zorg voor een goede slaap

Redactioneel - 20-10-2021

Op 1 september 2021 lanceerde beroepsvereniging V&VN haar richtlijn ‘Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen. Hij is bedoeld om verpleegkundigen en verzorgenden te ondersteunen bij de dagelijkse zorg. De richtlijn geeft antwoord op vragen als:

• Waardoor ontstaan slaapproblemen, en wat zijn de risicofactoren?

• Hoe kun je slaapproblemen zien? En wat kun je eraan doen?

Goede slaap

Zorg bij slaapproblemen begint natuurlijk bij ‘preventie’: zorgen dat de basisvoorwaarden aanwezig zijn voor een goede slaap. In een interview met V&VN licht verpleegkundige en slaapexpert Sylvia Loos dat toe: “Iedereen heeft een eigen slaap- en waakritme. De één staat graag vroeg op, de ander floreert in de avond. Maar het begint met een goede slaaphygiëne, zoals de juiste bedtijd, voldoende daglicht en beweging, een verduisterde slaapkamer en geen verstoringen in de nacht. Als je deze regels kent en toepast, is er al vaak een directe verbetering van de kwaliteit van slaap.” Ze vervolgt: “Stel: ik woonde altijd zelfstandig. Wandelde iedere avond voor het slapen. Stapte om 23.00 uur in mijn bed, in een stille, donkere kamer. Maar dan verhuis ik naar een verzorgingshuis. En opeens is mijn bedtijd 20.00 uur. Zonder mijn avondwandeling, omdat de dienst stopt. Ja, dan veroorzaak je als zorginstelling een slaapprobleem.” 

Vier soorten voorwaarden

Op basis van wetenschappelijk onderzoek onderscheidt de richtlijn vier soorten voorwaarden voor een goede slaap: een comfortabel lichaam; een rustige geest; een juiste timing; voldoende slaapdruk. Bij elke soort staan de aandachtspunten. Ze gelden voor alle mensen, ongeacht leeftijd. (klik op het schema voor een leesbare vergroting)

Praktische tips voor mensen met dementie

De V&VN richtlijn richt zich op mensen van alle leeftijden. IDé en Alzheimer Nederland zette de aandachtspunten speciaal voor ouderen en mensen met dementie op een rij. Ze zijn te vinden op pag. 4 van bijgaande folder ‘Praktische tips voor vrijheid en veiligheid bij dementie’

Meer lezen over een goede nachtrust bij dementie? Zie het boek 'Lekker slapen zonder medicatie; een goede nachtrust bij dementie' van verpleegkundige en CCE consulent Koen Manders.

Geautoriseerde richtlijn

De richtlijn is geautoriseerd door: Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN), Patiëntenfederatie Nederland (PFN), Oogvereniging, Nederlandse Hypofyse stichting, Pharos, Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL), Ergotherapie Nederland, Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) en Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVVP). 

Download hier de volledige richtlijn ‘Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen’.