Levensportret geeft mensen met dementie weer een verleden
Redactioneel - 28-04-2015
Op de gesloten afdeling van zorgcentrum De Lichtkring in Utrecht hangen portretfoto's met korte beschrijvingen op de gang bij de deuren van de kamers. Deze 'levensportretten' zijn gemaakt door vrijwilligers om de achtergrond van de bewoners weer naar voren te halen.
Op een afdeling met mensen met dementie zou je bijna vergeten dat de bewoners ooit een eigen leven hadden. Een leven waarin ze speelden, werkten, een gezin stichtten, waarin ze mooie en verdrietige dingen meemaakten en waarin ieder zo zijn eigen liefhebberijen ontwikkelde. Vrijwilligers Elzemarieke van Zanten en Judith van der Stelt maakten levensportretten van de bewoners in De Lichtkring die proberen van elke geschiedenis de essentie te vangen, zodat de eigen persoonlijkheid van de bewoner er uit spreekt.
Kwestie van geduld
De levensportretten zijn zoveel mogelijk gemaakt door met de bewoner zelf te praten en door te observeren. Aanvullende informatie werd verzameld door contact met de familie. Het idee is gebaseerd op de levensboeken van ouderen, maar dan in een verkorte vorm.
Met een persoon met dementie is het moeilijk een standaardgesprek aan te gaan. In De Lichtkring was daarom de activiteitenbegeleidster betrokken bij het project: zij was aanwezig bij de interviews om de mensen gerust te stellen en om hen uit te leggen wat Elzemarieke of Judith daar kwam doen. Met veel geduld en niet aandringen kwam er dikwijls langzaam een vorm van een gesprek op gang. Mocht dat niet gebeuren, dan bleef het bij een kopje thee en werd er voor de volgende afspraak een familielid erbij geregeld. Luc de Bruijn, wiens moeder ooit zelf in De Lichtkring woonde, maakte prachtige foto's bij de resultaten van de gesprekken. De dubbelportretten hangen nu ingelijst op de afdeling.
Praktisch nuttig
De reacties zijn enthousiast. Vrijwilligers en stagiaires hebben geen inzage in het elektronische zorgdossier, maar door het korte levensportret, opgehangen bij de deur van de bewoner, weten zij nu meer over degene die daar op de kamer woont. Dat maakt de contacten persoonlijker. Ook bezoekende familieleden, die vaak niet alleen met hun dierbare maar ook met de meerdere andere bewoners optrekken, weten zo beter met wie ze te maken hebben.
Advies
Elzemarieke en Judith willen andere vrijwilligers en verzorgenden stimuleren om ook aan de slag te gaan met het schrijven van portretten voor mensen met dementie. Wilt u weten hoe zij te werk zijn gegaan, neem dan met hen contact op via elzemariekevvz@telfort.nl of Info@judithvanderstelt.nl. Wilt u weten hoe De Lichtkring dit project heeft begeleid, dan kunt u contact opnemen met activiteitenbegeleidster Aletta Gerritsen A.Gerritsen@careyn.nl.
Het levensportret van Mw. Schenk † (klik op de foto voor een vergroting)