Anne-Mei The: Dementie genezen kan niet, er beter mee omgaan wel!

Redactioneel - 16-06-2014

Het is een illusie om te denken dat genezing van dementie in de komende decennia mogelijk zal zijn. Wat wel kan: niet meer bang zijn voor de ouderdom en de bijbehorende aftakeling, maar daar juist liefdevol mee omgaan. Dit is de boodschap van Anne-Mei The in de NRC van 14 juni, naar aanleiding van haar oratie bij de aanvaarding van de leerstoel Langdurende Zorg en Dementie aan de Universiteit van Amsterdam. 

‘De illusie dat dementie in de komende decennia te genezen zou zijn, wordt in stand gehouden door de medische wetenschap en de farmaceutische industrie, zegt Anne-Mei The; zij hebben er belang bij’. En iedereen gelooft het, omdat we bang zijn voor de aftakeling en door het aura van de medische wetenschap, vertelt ze in het interview. 

Grote investeringen zonder resultaat

‘Sinds 1975’, zegt The,  ‘zijn er in de westerse wereld  45.000 wetenschappelijke artikelen over dementie gepubliceerd, en er zijn miljarden geïnvesteerd in de zoektocht naar genezing. Vrijwel zonder resultaat’. De Amerikaanse en hoogleraar neurologie Peter Whitehouse schreef er een boek over, The myth of Alzheimer’s, waarin hij betoogt  dat dementie niet wezenlijk verschilt van gewone ouderdom. ‘Bij de borrel geven artsen dit toe, zegt Anne-Mei The. Maar waarom weet het volk dit niet?’ Omdat we, denkt ze, ‘liever geloven in de maakbaarheid van de mens. En dan het aura van de medische wetenschap. Je bent ziek, je trekt samen met de dokter ten strijde en je wordt weer beter.’

Niet wegduwen

‘Hoe verder we het [aftakeling] van ons wegduwen, hoe banger we ervoor worden’, zegt Anne-Mei The. Toen haar oma stierf vonden haar neefjes en nichtjes het vreselijk om aan te zien. ‘Ze waren er helemaal niet aan gewend. .. ik had toen al veel ervaring in het ziekenhuis opgedaan. Voor mij was het helemaal niet moeilijk om mijn oma op de po te zetten. Ik vond de intimiteit mooi. Zij had mijn luiers verschoond en nu verschoonde ik haar’. 

Deltaplan 

Ze is tegen het Deltaplan Dementie, ‘of het moet een ánder Deltaplan zijn, waarbij de staatssecretaris van VWS contact zou kunnen zoeken met zijn collega van Onderwijs om jonge mensen al vroeg met ouderdom in aanraking te brengen’, zegt ze. ‘Dat plan zou ook moeten gaan over zorgverlof voor mensen met dementerende ouders, over veiligheid bieden, ander manieren van wonen. 

Optimistisch

Anne-mei The is wel optimistisch. ‘De verandering hangt in de lucht’, zegt ze. ‘Niet iedereen gelooft er meer in dat alles kan worden opgelost met pillen en technologie. Onder artsen is er ook een tegenbeweging waarneembaar die de persoon van de patient centraal stelt.’

Anne-Mei The onderzoekt met haar groep aan de Universiteit van Amsterdam hoe de zorg voor mensen met dementie beter kan, door hen en hun naasten langdurig te volgen en te ondervragen. Het steentje dat zij wil bijdragen is: ‘betere zorg voor dementerenden door goed te kijken naar wat ze nou eigenlijk nodig hebben en mensen weer leren omgaan met ouderdom en aftakeling in plaats van ze er bang voor maken’.