Handreiking voor laatste levensfase bij dementie

Redactioneel - 28-10-2013

Dementie is een terminale aandoening. Voor de betrokkene, diens naasten, verzorgers en behandelend arts is het belangrijk om op tijd na te denken en afspraken te maken over de laatste levensfase. Welke medische behandeling moet wanneer nog worden uitgevoerd? En vanaf welk moment moet de behandeling zich uitsluitend nog richten op comfort bieden? VUmc ontwikkelde hiervoor een handreiking.

Neerwaartse spiraal en complicaties
Dementie is een  chronisch progressief ziekteproces. De beslissingsbekwaamheid neemt steeds verder af en ook de lichamelijke conditie. Vaak ontstaan er complicaties als longontsteking, pijn, spierstoornissen, en eet- en slikproblemen.
Levensverlengend handelen (reanimeren, antibiotica, sondevoeding, vochttoediening
(hypodermoclyse), infuus, ziekenhuisopname) wordt medisch gezien
minder zinnig omdat er steeds nieuwe complicaties optreden. Vanwege deze voorspelbare neerwaartse spiraal is het belangrijk om vooraf na te denken en goede afspraken te maken over de laatste levensfase. Daarom ontwikkelde het VUmc in samenspraak met V&VN Geriatrie Verpleegkunde, Verenso en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) de handreiking ‘Het plannen van zorg in de laatste levensfase bij dementie’. Deze handreiking is gebaseerd op de  bevindingen uit het onderzoek ‘Vroegtijdige inzet van palliatieve zorg bij verpleeg huisbewoners met dementie’ (2009-2012). Dit onderzoek werd gefinancierd door ZonMw.

Handreiking
Deze handreiking is in eerste plaats gemaakt voor artsen, zij zijn verantwoordelijk voor het medisch beleid. Daarnaast is deze handreiking bedoeld voor verpleegkundigen, verzorgenden en casemanagers. Zij hebben een signaleringsrol ten opzichte van de patiënt, naasten en de behandelend arts, maar spelen ook een belangrijke rol in de communicatie. En uiteraard bevat de handreiking ook waardevolle informate voor de direct betrokkenen zelf: de mens met dementie en diens naasten.

De handreiking bevat achtergrondinformatie en een stappenplan:
stap 1  >   Anticiperen
stap 2  >   Informeren    
stap 3  >   Wensen en waarden in kaart brengen
stap 4  >   Beslissen    
stap 5  >   Vastleggen en overdragen    
stap 6  >   Evalueren    

Bekijk de handreiking ‘Het plannen van zorg in de laatste levensfase bij dementie’(.pdf).