Column: Meegaan met de beleving

Column door Paula Irik, geestelijk verzorger - Ingezonden - 03-05-2013

“Nee vader, ik ben je vrouw niet, ik ben je dochter.” “Toe nou mam, je moeder is allang dood.” “Nee mevrouw Pieters, u hebt drie kinderen.”
Mensen met dementie vertellen vaak de verschillende generaties, waarheid en fantasie, feit en beleving door elkaar. Dat kan voor de naastbetrokkenen heel verwarrend en ontluisterend zijn. De neiging om te gaan corrigeren, is dan ook groot.

Mevrouw Jansen moest als klein kind naar Zeeland om aan te sterken. Wat had ze een heimwee. “Dan liep ik de tuin in. Stond ik achter bij de bomen. Het is wel geweest dat ik de benen genomen heb. En dat ik liftend langs de weg drie auto’s benutte om weer in Amsterdam te zijn. Dat ging met paard en wagen. Klom je achter in de wagen. Moeder... ze had er altijd een voorgevoel van. Als ik de straat in kwam lopen, stond ze altijd voor het raam. ‘U wist toch dat ik kwam?’ Ik heb een hele sterke draad lopen.”

Volgens de zus van mevrouw Jansen is zij nooit op eigen kracht uit Zeeland teruggekomen. Maar is dat belangrijk? Wat doen nauwkeurigheid van plaats en tijd ertoe, als een als kind beleefd gevoel van welkom nog altijd meevaart op de levensreis? De feiten kloppen vaak niet, maar de beleving is waar. Het lijkt wel of dat wat in het brein wordt stuk gemaakt, door de schoot wordt overgenomen en in de buik gewoon verder leeft. Leegstand van de geest wordt gecompenseerd door kennis van het hart. Het gevoelsleven van mensen met dementie is vaak rijk, een wereld aan beleving.

“Het leeft gewoon verder, het bewustzijn van jezelf. Zoals je het zelf beleeft.”
“Gevoel met mensen hun gevoelens is belangrijk.”

Mensen met dementie hebben veel “gevoel met mensen hun gevoelens.” Ze nodigen ons uit, om in dat gevoel mee te gaan. En samen te genieten van de beleving. De beleving is ook een feit, zo leren zij ons. En een kracht. Kracht van samen die voor even tot troost is in het hier en nu.

 Uit: Als het maar echt is. Over de zachte kracht van mensen met dementie”, uitgeverij Elikser. ISBN 978 90 8954 510 7.  Hier te bestellen (zonder verzendkosten).

In een aantal columns vertelt Paula Irik, geestelijk verzorger bij het Amsterdamse Cordaan, voor IDé over ‘de zachte kracht van mensen met dementie’. Irik: “Dementie sloopt niet alles. Mensen met dementie vallen niet samen met hun gecompliceerde, zwaar te dragen ziekte”.

In Iriks columns komen mensen met dementie zelf aan het woord, met hun eigen taal; “vaak gebroken, maar vol betekenis”.

 (illustratiefoto Wilma Bosma)