'Meer visie, vakkennis en communicatie nodig!'
Redactioneel - 23-08-2012
Nooit meer ‘Brandon’
Naar aanleiding van de publiciteit rondom Brandon stelde de staatssecretaris begin 2011 een denktank in, om na te denken over de vraag hoe ‘schijnbaar perspectiefloze zorgsituaties kunnen worden vlot getrokken, zodat cliënten met complexe zorgvragen zich zoveel mogelijk in vrijheid kunnen bewegen’.
Ook in de PG en GGZ
In juni 2012 presenteerde de Denktank Complexe zorg een tussentijds rapport met aanbevelingen voor zorginstellingen en voor VWS. De aanbevelingen zijn primair bedoeld voor het tegengaan van ernstige vrijheidsbeperking in complexe situaties in de gehandicaptenzorg. ‘Maar de aanbevelingen zijn ook relevant voor alle cliënten die te maken hebben met onvrijwillige zorg, ook in de psychogeriatrie en de psychiatrie’, zo licht de denktank in haar rapport toe.
Aanbevelingen
Samengevat beveelt de denktank het volgende aan:
- Zorg voor een heldere visie op probleemgedrag en op vrijheidsbeperking. Voer deze visie consequent door - zowel personeelsmatig als organisatorisch - en maak goed omgaan met probleemgedrag expliciet onderdeel van goed bestuur.
Het uitgangspunt dient te zijn: zo gewoon mogelijke levensomstandigheden en zoveel mogelijk aansluiten bij de belevingswereld van de cliënt. - Zorg voor een goede communicatie tussen de diverse betrokkenen.
Dat wil zeggen: tussen de cliënt en de zorgverleners; tussen de instelling en de cliëntvertegenwoordigers of verwanten; binnen de instelling en tussen de instellingen. - Zorg voor daadwerkelijk cliëntgericht methodisch, multidisciplinair en doelgericht werken.
Zorg voor de noodzakelijke vaardigheden en werkwijzen. - Zorg ervoor dat er met multidisciplinaire, toetsbare zorgplannen gewerkt wordt, en met afspraken over wie de regie voert.
- Zorg ervoor dat bij de besluitvorming over vrijheidsbeperking in de organisatie tijdig extra expertise wordt ingezet.
En leg de bevoegdheid om ingrijpende vormen van vrijheidsbeperking toe te passen exclusief neer bij een speciaal multidisciplinair team in de organisatie, met minimaal gedragskundige en medische kennis en kunde. Vorm een landelijk scholings- en intervisienetwerk voor deze teams. - Zorg voor (bij)scholingsprogramma’s rond de omgang met en preventie van ernstig probleemgedrag.
Besteed hierbij ook aandacht aan het “lezen” van signalen die cliënten uitzenden (heeft iemand pijn? Wat maakt iemand angstig?)
De Denktank complexe zorg vraagt er ook aandacht voor dat de vraag of een vorm van vrijheidsbeperking als licht of zwaar wordt ervaren, per individuele cliënt kan verschillen. Daarnaast wijst de Denktank er op dat niet alleen de Middelen en Maatregelen uit de BOPZ vrijheidsbeperkend zijn, maar ook andere zorg die sterk ingrijpt in de kwaliteit van leven van een cliënt (bewegingsvrijheid, privacy, de sociale relaties etc.), bijvoorbeeld intensieve één-op-één-begeleiding. De Denktank vindt dat verkend moet worden hoe de cliënt de diverse maatregelen ervaart en beveelt hierover zelfs wetenschappelijk onderzoek aan.
Zie hier het hele rapport
Lees ook: Wetsvoorstel Zorg en Dwang gereed voor bespreking