Vrij toegankelijke tuinen goed voor het humeur

Door: Marielle ten Veldhuis en Elly Duijf - Redactioneel - 22-07-2008

Een binnentuin waar van alles te beleven is, daar knappen ouderen met dementie van op. Ook het medicijngebruik neemt af. Dat blijkt uit een onlangs verschenen Amerikaans onderzoek. Lees de veelbelovende uitkomsten.

Wat was het doel?

De onderzoekers wilden weten of een speciaal ingerichte binnentuin het welzijn van ouderen met dementie in verpleeghuizen vergroot. Belangrijk detail: het gaat om een tuin die permanent zichtbaar is en waar je vrij in en uit kunt lopen.

De resultaten

Alle dementerenden die mee deden – de zogenoemde proefpersonen – blijken baat te hebben bij zo’n tuin. Ze zijn minder onrustig, oftewel  minder ‘geagiteerd’. Ze hebben ook een beter humeur dan vóór de proef. Maakt het ook uit hoe vaak de tuin wordt bezocht? Jazeker. Proefpersonen die vaak in de tuin wandelen, knappen meer op dan degenen die er minder vaak vertoeven. In onderzoekstaal: zij tonen een ‘significant’ grotere verbetering.

Winter
In de winter neemt het tuinbezoek af, maar blijft het vrije zicht erop bestaan.  Bij de proefpersonen die de tuin in de voorgaande periode vaak hebben bezocht, is er geen terugval. Bij de proefpersonen die de tuin minder vaak bezochten, neemt de onrust wel wat toe, maar zij vallen niet terug naar het niveau van vóór het onderzoek.

Minder medicijnen
Wat valt op? Het medicijngebruik voor onrust neemt af. De bewoners zijn immers rustiger en hun humeur is beter. Gebruikte vóór het onderzoek 35 procent van de proefpersonen geen medicatie, aan het eind van het onderzoek is dat  56 procent.  En bij de mensen die nog wel medicatie gebruiken, neemt de hoeveelheid  af.

Beter humeur
Ook de verzorgenden en familieleden vinden dat de tuin een positief effect heeft op het humeur van de bewoners. Om precies te zijn: dat zegt 96 procent van het personeel en 83 procent van de familieleden.
Het effect dat gevonden is voor agitatie en onrustmedicatie, is gemiddeld tot groot. Anders gezegd: het is aannemelijk dat deze verbeteringen toe te schrijven zijn aan de vrij toegankelijke binnentuin.

Details over het onderzoek
Hoe is het aangepakt?
De proefpersonen in een verpleeghuis krijgen een speciale binnentuin waar zij de hele dag vrij zicht op hebben en die zij zelfstandig kunnen bezoeken. De tuin is zó ingericht dat alle zintuigen rijkelijk worden geprikkeld. Wanneer het weer het toestaat, zijn er ook activiteiten in de tuin. De tuin heeft verwarmde en onverwarmde wandelpaden.

Duur van het onderzoek
Het onderzoek heeft twee jaar geduurd, waarvan een jaar observatie en een jaar evaluatie. Aan het onderzoek deden 34 mannelijke proefpersonen mee die voldoende mobiel waren om zelfstandig naar buiten te gaan, met of zonder rollator of rolstoel. Van hen maakten 29 de hele periode af. Er was geen controlegroep.

Tenslotte
Bij de evaluatie keken de onderzoekers naar de frequentie van het tuinbezoek dat door de medewerkers werd geregistreerd. Op de tijdsduur is niet gelet. Ze hebben het effect op het welzijn gemeten aan de mate van agitatie, het gebruik van onrustmedicatie en het oordeel van de medewerkers en de familie. Met de Cohen-Mansfield Agitation Inventory Short Form (CMAI) werd het agitatieniveau van de bewoners bepaald. Daarnaast werden incidenten in het  gedrag geregistreerd door de medewerkers. Met de pro re nata (PRN) werd het gebruik van onrustmedicatie bepaald.

Bron

‘Does a Wander Garden Influence Inappropriate Behaviors in Dementia Residents?’ M.B. Detweiler, P.F. Murphy, L.C. Myers, K.Y. Kim. Gepubliceerd in: American Journal of Alzheimer’s Disease & Other Dementias®. Volume 23, no. 1, Feb/Mar 2008.