Meer reuring in het zorgcentrum

door Elly Molendijk, 23 mei 2013 - (foto: PON) - 23-05-2013

Ouderen in zorgcentra uit hun isolement halen, meer betrekken bij de wijk en omgekeerd. In vier pilot-projecten wordt gekeken hoe dat te realiseren is.

Stilletjes op je stoel de dag doorbrengen, hopend op bezoek. Voor veel ouderen in een zorgcentrum is dit de dagelijkse realiteit. In het project Meedoen vanuit het Zorgcentrum wil het kennisinstituut PON de kwaliteit van leven van mensen in een zorgcentrum vergroten en de vereenzaming bestrijden. Het project wordt als pilot uitgevoerd in vier wijken in vier verschillende gemeenten: twee groot, één middelgroot en één plattelandsgemeente. In Tilburg is de pilot al afgerond, in Eersel en IJsselstein zijn ze bezig en binnenkort start het pilot-project in Den Haag.

Scans
Meedoen vanuit het Zorgcentrum begint met de bestaande situatie in kaart te brengen door middel van drie scans: de wijkscan, de bewonersscan en de personeelscan.

De scans staan zo omschreven in het project:

1. Een wijkscan: de buitenwereld naar binnenhalen, het burenproject De wijkscan heeft als doel het in beeld krijgen van het aanbod in de wijk, van mogelijke samenwerkingspartners, van witte vlekken en om te achterhalen hoe mensen in de wijk meer betrokken willen en kunnen worden bij het zorgcentrum. Wat betreft het laatste aspect wordt vooral gezocht naar meer ‘verbinding’ tussen buurtbewoners en het zorgcentrum (met haar bewoners).
    
2. Een bewonersscan: de vraag/behoefte welzijn bewoners centraal Hiermee achterhalen we de behoefte van bewoners aan deelname en contact met zowel de directe leefomgeving alsmede de buurt. En daaruit voortvloeiend hun behoeften en wensen aan activiteiten. Ook moet duidelijk worden wat hen stimuleert en wat hun kwaliteiten (talenten) zijn.  Nadrukkelijk wordt gekeken naar mensen die wel mee willen doen, maar, om wat voor reden dan ook, niet mee kunnen doen.
    
3. Personeelscan: houding personeel naar welzijn en buurt/omgeving De houding van de medewerkers van het zorgcentrum is essentieel voor het maken van de relatie tussen de buurt en het zorgcentrum en om bewoners meer te stimuleren tot deelname/betrokkenheid bij (buurt)activiteiten. In feite gaat het dus om de vraag: is het verzorgend personeel in staat en bereid om meer oog te hebben voor het welzijnsaspect van de bewoners? Hiertoe wordt een personeelsscan uitgezet om de huidige werkhouding en de werkhouding die aansluit bij buurt- en welzijnsgericht werken in beeld te brengen.

Aanpak
Aan de hand van de bevindingen bij de scans wordt een concreet plan van aanpak geformuleerd om het welzijn van bewoners in het zorgcentrum ook daadwerkelijk te kunnen verbeteren. De aanpak is gericht op het doorbreken van het isolement van de bewoners. Dat kan door de mensen zelf te stimuleren, of door de stimulans vanuit de wijk binnen te halen, of een combinatie daarvan.

“Het zorgcentrum zou een centrale functie in de wijk moeten vertolken, zoals een buurt/ontmoetingscentrum” aldus een manager van een woonzorgcentrum. Hiertoe zou het zorgcentrum bijvoorbeeld onderdak kunnen bieden aan ondernemers zoals een supermarkt. “Bewoners zouden dan niet alleen zelf hun boodschappen kunnen doen, maar zo wordt er ook een brug geslagen door buurtbewoners bij het zorgcentrum te betrekken”. Naast zogezegd ‘de buitenwereld naar binnen te halen’ zouden bewoners meer aangesproken kunnen worden op hun betekenis voor de omgeving om op die manier meer onderdeel uit te maken van de samenleving, ieder vanuit de eigen mogelijkheden.

Meer maatwerk
Wies Arts van het PON, de projectleider, vertelt dat Meedoen vanuit het Zorgcentrum vooral aanstuurt op het beter inzicht krijgen in de interactie in de driehoek bewoners-personeel-wijk. "Uit het project in Tilburg kwam bijvoorbeeld naar voren dat het personeel dacht dat de bewoners veel actiever waren dan in werkelijkheid het geval was. Veel bewoners deden niet mee aan de dagelijkse activiteiten. De grote uitdaging is om erachter te komen hoe je die mensen kunt activeren en stimuleren. Het antwoord is 'meer maatwerk'. Je moet achter het verhaal van de bewoner komen."

De buitenwereld binnenhalen, schuilt daar niet extra risico in voor de kwetsbare bewonersgroep? Arts: "Zorgcentra kennen dat probleem nu ook al, dat er ongewenste bezoekers binnenglippen. Het zou juist zo kunnen zijn dat er door meer openheid ook meer sociale controle ontstaat."

Resultaat
In oktober plant PON een conferentie waarop de resultaten van de vier pilot-projecten gepresenteerd zullen worden. Arts kan alvast wat effecten van de aanpak verklappen: "Een spiegel die je van buitenaf wordt voorgehouden werkt vaak beter. Door eens anders naar je eigen organisatie te kijken kom je tot nieuwe inzichten. Het personeel krijgt in dit project een positieve stimulans om met eigen ideeën en aanpak te komen om bewoners te activeren. Vaak bleek het personeel die ideeën maar voor zich te houden, omdat ze dachten dat het management er toch niet in geïnteresseerd zou zijn. Nu worden ze gestimuleerd die gedachten om te zetten in daden."

Bron: PON

Tweeten