APQ: ‘Zorg goed voor jezelf en elkaar’

Redactioneel - 09-04-2020

ARQ Kenniscentrum Impact van Rampen en Crises (ARQ IVP) adviseert zorgprofessionals en hun leidinggevenden. Hun motto: zorg goed voor jezelf, zorg goed voor elkaar. Naast de telefonische hulpdienst voor individuele psychologische steun, geeft het centrum algemene adviezen. IDé zet ze op een rij.

Tips om goed voor jezelf te zorgen

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om goed voor jezelf te zorgen en bij te dragen aan de veerkracht die je van nature al in huis hebt: 

• Sta stil bij wat er in je omgaat door heel concreet na te gaan: wat merk je bij jezelf? Oordeel niet: alles mag er zijn. 
• Vraag anderen om veranderingen in jouw gedrag te monitoren en terug te geven. 
• Ga na wat je nodig hebt om veerkrachtig te blijven. Vraag jezelf: neem ik voldoende pauze? Wat is voor mij goede afleiding, ontspanning, van welke activiteiten word ik blij? 
• Houd structuur en ritme aan: slaap voldoende op vaste tijden, maak een (werk)planning. 
• Besteed aandacht aan persoonlijke verzorging, eet gezond, drink voldoende, beperk alcoholen middelengebruik, blijf fysiek in beweging (voor zover mogelijk). 
• Neem de tijd om op te laden, verdeel je energie: bedenk dat dit een marathon is, geen sprint. 

Tips voor goed voor je collega’s zorgen

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om je collega’s te ondersteunen: 

• Toon betrokkenheid en sociale steun (bel elkaar als fysiek contact niet lukt): geef de ander ruimte om stoom af te blazen en zijn/haar hart te luchten. 
• Normaliseer mogelijke spanning- of stressklachten: stel gerust door uit te leggen dat dit normale reacties op een abnormale gebeurtenis zijn. 
• Geef psycho-informatie: leg uit dat mensen veerkrachtig zijn en dat klachten gewoonlijk vanzelf overgaan. 
• Doe een beroep op de eigen veerkracht. Vraag: wat helpt jou om hiermee om te gaan? Ga na hoe iemand normaalgesproken ontspant, welke afleiding helpt, met wie iemand kan praten. 
• Monitor klachten over de tijd en trek aan de bel als nodig: bespreek je bezorgdheid altijd met de collega zelf. Indien nodig: besluit altijd gezamenlijk om door te verwijzen (via leidinggevende of bedrijfsarts). 

Tips voor goed leidinggeven 

• Geef informatie: wat medewerkers van u kunnen verwachten, wat u van hen verwacht, waar aanvullende ondersteuning (bijvoorbeeld door een bedrijfsarts) te vinden is
• Stel gerust dat medewerkers tijd mogen nemen om over te schakelen
• Geef aandacht: informeer actief naar hoe het gaat met mensen (dus niet ‘Ik laat je nu maar even met rust’); stel concrete vragen: 'Waar loop je tegenaan? Wat kan ik voor je doen', of: 'Kan ik dit voor je doen' (dus niet alleen ‘Geef aan als ik iets voor je kan doen')
• Biedt praktische steun om het werk te vergemakkelijken
• Zorg dat er goede opvang en nazorg is bij stress (die er nu permanent kan zijn), toon zelf erkenning voor gevoelens, bespreek eventuele stressklachten en wees daarbij alert of er extra ondersteuning nodig is. 
• Bedenk oplossingen om als team mentaal fit te blijven; stimuleer verbondenheid, bijvoorbeeld door het uitwisselen van ‘energizers’ of het delen van ervaringen. Voor thuiswerkers kan dat ook online, bijvoorbeeld met een online koffiemoment of ‘gezamenlijke’ lunch met collega’s of een app-groep voor wie dat wil. 

Bron: ARQ IVP Contactpunt psychosociale ondersteuning zorgprofessionals