Op bezoek gaan bij iemand met dementie
Ingezonden - 03-04-2018
Als iemand door ernstige dementie of andere hersenbeschadiging steeds meer in zijn eigen wereld is, wordt het voor naasten vaak moeilijk om contact te maken en samen zinvol tijd door te brengen. Humanistisch raadsvrouw Marcelle Mulder vond in de praktijk van de zorginstelling waar ze werkt en met haar eigen vader oplossingen. Ze schreef er een boek over. In bijgaand artikel voor IDé vertelt ze erover.
Op bezoek gaan
Zes jaar geleden werd mijn vader na een val opgenomen op de geriatrische afdeling van een verpleeghuis. Zijn hersens bleken zwaar beschadigd. Ongeveer in dezelfde tijd werd de moeder van mijn jeugdvriendin Anniek Kramer ernstig vergeetachtig. Zij bleek te lijden aan Alzheimer. Anniek en ik spraken elkaar nog geregeld en ‘op bezoek gaan’ bij onze ouders werd een belangrijk onderwerp tijdens onze ontmoetingen. Want hoe doe je dat als een van je ouders ernstig in de war is? Hoe moesten we omgaan met verhalen waar we niets van begrepen of met voortdurend dezelfde indringende vragen? Hoe moesten we omgaan met onze irritaties, onze waarheden, onze behoefte aan interesse? En, wat gebeurde er eigenlijk in hun hersens dat ze zo heel anders dachten dan vroeger? En, waar konden we hen nog blij mee maken nu ze zo vaak in verwarring of juist in apathie verzeild leken te raken. Hoe konden we het leven voor hen nog wat mooier maken en samen genieten van wat er nog wel was? Allemaal puzzels waar we middenin zaten. Beiden hadden we professioneel wel degelijk ervaring met mensen met dementie, maar nu het onze eigen dierbaren betrof was het opeens heel anders.
Lekker laten vertellen
We gingen om ons heen kijken: lezen wat mensen als Anneke van der Plaats daarover vertellen, bekijken en vragen hoe andere familieleden, vrienden en gekenden van mensen met dementie ‘op bezoek gingen’. We leerden veel over contact maken met elkaar als een van beiden aan dementie lijdt. Hoe belangrijk het is om mijn vader zoveel mogelijk te volgen in wat voor hem op een bepaald moment belangrijk is. Hem daarin te ontvangen ook al begrijp ik er zelf niet veel van. Zo had hij het over een nieuwe baan waar hij voor gevraagd was en ik hoorde zijn blijdschap en ik deelde die, hoe raar dat eerst ook voelde. En ik vroeg verder zodat hij lekker door kon vertellen over zaken waar ik verder niet veel van begreep maar die hem blijkbaar veel genoegen deden. Waardering, eigenwaarde, zelfrespect: ik zag het bij hem groeien. En toen was het opeens niet moeilijk meer om oprecht blij voor hem te zijn en met hem te praten over al zijn werkzaamheden in zijn leven.
Plezier en voldoening geven
We merkten hoe foto’s, muziek, lekker eten, samen zijn met dierbaren of met dieren, hoe aanraking, buitenlucht, beweging veel plezier en voldoening konden geven nu ‘samen bijpraten’ niet meer mogelijk is. We gingen voorzichtig aan van alles en nog wat proberen. En langzamerhand, met vallen en opstaan, werden we er beter in, leerden we steeds beter hoe we van een bezoek een mooie ervaring konden maken zowel voor onze dierbare als voor onszelf.
Boek
We bedachten dat we vast niet de enigen waren die graag van een bezoek aan onze dierbare met dementie iets moois willen maken en daarom zijn we op een gegeven moment gaan schrijven over onze ontdekkingen en over die van de mensen om ons heen. We maakten er een boekje van: ‘Op bezoek bij een dierbare met dementie, met ruim 60 ideeën om samen te genieten.’ En we vertellen erover op Alzheimercafe’s en andere avonden voor vrijwilligers, familieleden en professionals. En we horen steeds weer hoe iedereen daar zijn weg in moet vinden en dat het delen van ervaringskennis daar bij enorm kan helpen.
Lees hier meer over ons boekMarcelle Mulder