Koplopers invoering wet Zorg en dwang bekend!

Redactioneel - 01-05-2014

Deze week kregen 53 verpleeg- en verzorgingshuizen het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling 2014-2016 van Stichting Innovatiekring Dementie (IDé). Deze tehuizen lopen voor op de komst van de nieuwe wet Zorg en dwang, die nu bij de Eerste Kamer ligt. Die wet moet gaan zorgen voor minder vrijheidsbeperking in de ouderen- en gehandicaptenzorg. Geen vrijheidsbeperking en versuffende medicijnen als er andere oplossingen zijn, zo luiden de nieuwe regels. De zorginstellingen met het waarborgzegel lopen daarin voorop en ze gebruiken onder meer geen onrustbanden en andere fixatiematerialen meer.

Stichting IDé stimuleert al sinds haar oprichting in 2007 het terugdringen van vrijheidsbeperking. IDé voorzitter en oud-hoofdinspecteur IGZ Jenneke van Veen: “Vrijheidsbeperking en versuffende medicijnen zijn voor mensen met dementie in de meeste gevallen schadelijk en onnodig. De zorginstellingen met dit keurmerk laten zien dat het anders kan. Zij zijn de voorlopers. Het zegel is een kroon op hun werk.”

Sterren
De eisen voor het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling 2014-2016 sluiten aan bij de nieuwe wet en zijn ontwikkeld in samenwerking met wetenschappers en voorlopers in de praktijk. Zorginstellingen kunnen drie sterren verdienen. De eerste ster wordt verleend als er niet ‘gefixeerd’ wordt, oftewel vastbinden met onrustbanden, verpleegdekens of spanlakens. De tweede ster wordt uitgereikt als ze ook andere vormen van vrijheidsbeperking actief terugdringen - zoals volledige bedhekken en afgesloten deuren -  en versuffende medicijnen. De derde ster als ze zich daarnaast ook inzetten voor voldoende lichamelijke beweging van bewoners, voor het behoud van hun gezondheid en zelfstandigheid. Deze week kregen 22 instellingen één ster, 5 kregen twee sterren en 26 huizen kregen drie sterren.

‘Er is een wonder gebeurd’
“De reacties van bewoners zijn sprekend”, zegt van Veen. Zo zei een 80-jarige man bij wie de stoelgordel werd weggehaald: ‘Er is een wonder gebeurd; ik kan weer lopen!’ “En als onrustmedicatie wordt afgebouwd, zie je vaak letterlijk bevrijding optreden. ‘Je ziet de echte persoon weer tevoorschijn komen’, zeggen zorgverleners en familie dan vaak.” 

‘Het waarborgzegel gaf ons de zet’
Alle huizen van de MeanderGroep Zuid Limburg (MGZL) kregen drie sterren. MGZL zet zich al jaren in om vrijheidsbeperking terug te dringen. Directeur Math Gulpers, promoveerde er zelfs op. Over het waarborgzegel zegt hij: ‘Het waarborgzegel 2014-2016 gaf onze stichting het zetje om ons non-fixatiebeleid te verdiepen en te verankeren in alle afspraken, en om nu ook gericht aan de slag te gaan met het verminderen van gedragsbeïnvloedende medicijnen’.

De Posten is een  verpleeg- en verzorgingshuis in Enschede. Zorgverleners en directie zijn trots op hun keurmerk.  Specialist ouderengeneeskunde Desiree Jansen: ’Toen de laatste onrustbanden uit huis verdwenen waren, hebben we dat gevierd door er kunstwerken van te laten maken. Ons nieuwe doel was toen: het Waarborgzegel Fixatievrije Zorg met drie sterren halen en dat lukte in 2012. De nieuwe criteria 2014-2016 geven verdieping aan ons beleid, en we zien ernaar uit om kennis en ervaringen te gaan delen met de andere zegelhouders!’

De Hogewey in Weesp loopt in veel zaken voorop als het gaat om moderne dementiezorg. Bezoekers uit binnen- en buitenland  bezoeken deze woonwijk voor mensen met dementie, om zich te laten inspireren. Teamleider Jan Vermin: ‘Het willen halen van het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling gaf een boost om ons nog meer in te zetten voor de vrijheid van onze bewoners, en om alle medewerkers daarin mee te nemen!’

Openbaar register
Alle fixatievrije zorginstellingen van nu en in de toekomst worden opgenomen in het openbare Register Fixatievrije Zorginstellingen. Dit register wordt door andere partijen gebruikt bij het samenstellen van kwaliteitsinformatie over verpleeg- en verzorgingshuizen.