Overgang naar verpleeghuis is moeilijk te voorspellen

Redactioneel - 14-11-2013

In een Europese studie is op verschillende manieren gekeken naar de redenen waarom mensen met dementie in verpleeghuizen worden opgenomen. Op Europese schaal is er geen eenduidige reden voor gevonden: er blijkt veel variatie tussen de landen. Zo kan de ernst van dementie in het ene land een belangrijke reden zijn voor verpleeghuisopname en in het andere land veel minder van belang zijn.

Dat is een van de uitkomsten van een internationale studie getiteld RightTimePlaceCare, gefinancierd door de Europese Unie en uitgevoerd in Nederland, Duitsland, Engeland, Estland, Finland, Frankrijk, Spanje en Zweden. Onder leiding van de Universiteit Maastricht is de situatie onderzocht van tweeduizend mensen met dementie, die zich bevinden in de overgangsfase ‘van thuis naar het verpleeghuis’. De resultaten werden 12 november jl. gepresenteerd tijdens een ‘uitverkocht’ symposium van de Academische werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg.

Redenen voor opname
Ondanks het ontbreken van een eenduidige voorspeller voor verpleeghuisopname is er toch een drietal factoren te onderscheiden die het meest belangrijk zijn in de afweging of verpleeghuiszorg noodzakelijk is:
1) afhankelijkheid in het uitvoeren van algemene dagelijkse levensactiviteiten (zoals wassen en aankleden);
2) het hebben van gedragsproblemen (zoals agressie);
3) een hoge zorgbelasting van mantelzorgers.

Kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg
De kwaliteit van leven van mensen met dementie is gemeten bij mensen met dementie zelf, maar is ook beoordeeld door hun zorgverleners. De kwaliteit van leven van mensen in Nederland behoort met die van Engeland, Duitsland en Zweden tot de best beoordeelde in dit onderzoek. Er kwamen ook opvallende verschillen tussen de Europese landen uit; in de Duitse en Spaanse thuiszorg worden veel vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast, in de Estlandse verpleeghuizen is het aantal doorligwonden hoog. Opvallend is ook dat Nederland op de meeste indicatoren goed scoort in vergelijking tot de andere landen.

Mantelzorgbelasting
Belasting van mantelzorg lijkt in de meeste landen samen te hangen met verpleeghuisopname. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de meeste mantelzorg thuis wordt geleverd in Estland en Spanje, en het minst in Nederland. De Nederlandse mantelzorgers geven ook aan de minste belasting te ervaren. Tenslotte is de ervaren belasting van mantelzorgers in verpleeghuizen lager dan die van mantelzorgers thuis; dat geldt voor alle Europese landen, ook voor Nederland.

Eind november worden de resultaten van het onderzoek ook gepresenteerd tijdens het jaarlijkse congres van de GSA in New Orleans (USA) en binnenkort verschijnen twee publicaties in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Journal of the American Directors Association.

Meer over dit onderwerp:
Nederland zorgt goed voor demente ouderen, Radio 1, 12 november 2013
Nederlandse mantelzorger niet overbelast, De Limburger, 13 november 2013
Nederland doet het goed met zorg voor dementen, NRC 11 november 2013,

Bron: Universiteit Maastricht